اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر چیست؟
زمانی که فرد به‌طور مداوم و غیرقابل کنترل دچار ترس و نگرانی در مورد مسائل مختلف زندگی میشود، می‌گوییم او به اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر دچار شده است. افراد مبتلا به این اختلال همواره نگران هستند و حتی مسائل کوچک و پیش پا افتاده زندگی، ترس و نگرانی زیادی برای آن‌ها ایجاد میکند. آن‌ها همواره در مورد کار، روابط اجتماعی، سلامت جسمی و به ویژه مسائل آینده نگران هستند. این وضعیت باعث ایجاد مشکلات جسمی و روانی متعددی مانند خستگی، تنش عضلانی، مشکلات گوارشی، بی‌خوابی و... میشود.
اضطراب منتشره اگر درمان نشود، زندگی فردی و اجتماعی شخص را تحت تأثیر قرار می‌دهد. درمان این اختلال معمولاً با روش‌هایی مانند روان درمانی و در صورت نیاز دارو درمانی انجام می شود. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا به این سوال پاسخ دهیم که اضطراب فراگیر یعنی چه؟ چرا رخ می‌دهد؟ علائم آن کدامند و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
اضطراب فراگیر چیست؟
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) وضعیتی است که در آن فرد دچار نگرانی بیش از حد و اغراق شده در مورد تمامی اتفاقات زندگی می شود. فرد مبتلا به این اختلال در مورد مسائل زندگی، کار، روابط، سلامت و حتی امور روزمره دچار ترس و نگرانی است. او دائماً منتظر وقوع یک اتفاق ناخوشایند است و این نگرانی‌ها زندگی او را از حالت تعادل طبیعی خارج می کند.
این اختلال معمولاً غیر واقعی است و اغلب دلیل منطقی و قانع کننده‌ای برای آن وجود ندارد. اگر این اختلال به موقع و توسط یک متخصص درمان نشود، به ترس و نگرانی دائمی تبدیل میشود و بر تمام جنبه‌های زندگی فرد اثرات منفی می‌گذارد. خوشبختانه برای رفع این اختلال روش‌های درمانی مؤثری مانند روان‌درمانی و در موارد شدیدتر دارو درمانی وجود دارد.
علت ابتلا به اختلال اضطراب منتشر
در طول زندگی، چالش‌هایی پیش می‌آید که اگر نتوانیم آن‌ها را مدیریت کنیم، ممکن است به اختلال اضطرابی مبتلا شویم. البته این اختلال گاهی به دلایل ژنتیکی، جسمی و ویژگی‌های شخصیتی نیز ایجاد میشود. در ادامه به علل اصلی بروز این اختلال می‌پردازیم:
- مشکلات خانوادگی و زندگی در محیط های پراسترس
- عوامل ژنتیکی و ابتلای یکی از اعضای خانواده به این نوع اضطراب
- اختلالات شیمیایی مغز و عدم تعادل در ترشح سروتونین، نوراپی نفرین و...
- اتفاقات ناگوار زندگی مانند از دست دادن عزیزان، شکست عشقی، مشکلات مالی، فشارهای کاری و...
- دارا بودن ویژگی‌های شخصیتی خاص مانند کمال گرایی، ترس از شکست، احساس بی ارزشی و داشتن افکار منفی
علائم اضطراب منتشر
اضطراب منتشره یا فراگیر معمولاً با علائم و نشانه‌هایی در جسم، روان و رفتار شخص بروز میکند. گاهی اوقات این علائم به صورت مداوم و غیر قابل کنترل رخ می‌دهند و زندگی فرد را از تعادل طبیعی خارج می‌کنند. در ادامه به برخی از شایع‌ترین نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر اشاره می‌کنیم:
علائم روانی و احساسی:
- نگرانی مفرط و غیر عادی در مورد مسائل زندگی، کار، روابط عاطفی و...
- احساس ترس و تهدید بدون هیچ علت خاصی
- ترس از وقوع حوادث بد در آینده
- بی قراری مداوم و عدم آرامش
- ناتوانی در تمرکز
علائم جسمی:
- خستگی مفرط حتی پس از استراحت کافی
- تپش قلب و تنگی نفس
- درد و تنش عضلانی
- مشکلات گوارشی
- مشکلات خواب
علائم رفتاری:
- اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که باعث اضطراب می‌شوند
- مصرف مواد مخدر، الکل و سیگار برای کاهش اضطراب
تست اضطراب فراگیر چگونه است؟
متخصصان برای تشخیص این نوع اختلال، از تست‌ها و ارزیابی‌های مختلف استفاده می‌کنند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- پرسش نامه و ارزیابی از طریق خود فرد: در این روش از فرد خواسته میشود که علائم خود را در یک بازه زمانی مشخص (مثلاً دو هفته اخیر) ارزیابی کند. همچنین پرسش‌نامه‌ای در اختیار او قرار می‌گیرد که باید با دقت به سوالات پاسخ دهد تا شدت اضطراب او مشخص شود.
- مصاحبه بالینی: در این مرحله روانپزشک یا روانشناس با فرد بیمار صحبت می کند. او سوالاتی در مورد نگرانی‌های روزمره، وضعیت خواب، مشکلات جسمانی و تأثیر اضطراب بر زندگی شخصی و اجتماعی فرد می‌پرسد.
- ارزیابی شدت علائم: برای تشخیص دقیق و کامل اضطراب فراگیر، برخی از متخصصان برای مدت زمان 6 ماه یا بیشتر، علائم فرد را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنند.
اختلال اضطراب فراگیر در کودکان
اختلال اضطراب فراگیر نه تنها در بزرگسالان، بلکه در برخی از کودکان نیز مشاهده میشود. این کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است علائم مشخصی از اضطراب مزمن را تجربه کنند. برخی از نشانه‌های این اختلال عبارت‌اند از:
- ترس از جدایی
- بی‌قراری مداوم
- نگرانی‌های مفرط و غیر عادی
- مشکل در برقراری ارتباط با دوستان
- عدم تمرکز به ویژه برای انجام تکالیف مدرسه
- مشکلات جسمی مانند سردرد، دردهای شکمی و...
- اعتماد به نفس پایین و احساس ناامنی در موقعیت‌های مختلف
درمان اختلال اضطراب فراگیر در کودکان توسط پزشک متخصص معمولاً با روان درمانی و در صورت لزوم دارو درمانی انجام می شود. و برای تشخیص و درمان این اختلال باید به یک روانشناس یا روانپزشک ماهر و باتجربه کودکان مراجعه کرد.
دکتر مرتضی امامی پاراسا متخصص روانپزشکی کودکان در اصفهان، برای درمان اختلال اضطراب فراگیر در این رده سنی، بصورت آنلاین، تلفنی و حضوری در خدمت متقاضیان محترم می باشند.
درمان اضطراب فراگیر
معمولاً متخصصان برای درمان اضطراب فراگیر از یک رویکرد درمانی استفاده می‌کنند تا کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشند. این تکنیکها شامل روان‌درمانی، دارو درمانی و تکنیک‌های خودیاری هستند که در ادامه به آن‌ها پرداخته میشود:
روان درمانی
یکی از موثرترین روش‌های درمانی برای اضطراب، روان درمانی است. در این روش درمانی، فرد یاد می گیرد چگونه افکار نگران کننده و منفی خود را شناسایی کرده و آن ها را با افکار منطقی و مثبت جایگزین کند. در این روش، افراد با تکنیک‌های آرام‌سازی و مدیریت استرس برای مقابله با علائم اضطراب آشنا می‌شوند.
دارو درمانی
در شرایطی که اختلال اضطراب مزمن شده باشد، برخی از روانپزشکان از دارو برای کاهش علائم و درمان این بیماری استفاده می‌کنند. معمولاً داروهایی مانند مهار کننده‌های بازجذب سروتونین و مهار کننده‌های بازجذب نوراپی‌نفرین برای درمان اضطراب تجویز می‌شوند. این داروها با تنظیم مواد شیمیایی مغز سبب کاهش اضطراب می‌شوند. البته مصرف این داروها در طولانی مدت توصیه نمی‌شود.
تکنیک‌های خودیاری
در این روش فرد با استفاده از تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات نفس عمیق اضطراب خود را کاهش می‌دهد. این تمرینات به فرد کمک می‌کنند تا کنترل بیشتری بر روی افکار و احساسات خود داشته باشد. همچنین انجام ورزش منظم و تعیین اهداف کوچک و برنامه ریزی برای رسیدن به آن‌ها نیز می‌تواند در روند درمان اضطراب کمک کننده باشد.
تغییر سبک زندگی
متخصصان به افرادی که دچار اضطراب منتشر هستند، توصیه می‌کنند که یک سبک زندگی سالم برای خود اتخاذ کنند. این افراد باید یک رژیم غذایی سالم و متعادل داشته باشند، در طول شبانه‌روز به میزان کافی بخوابند و از الکل و مواد مخدر دوری کنند.
داروهای اضطراب فراگیر
پزشک متخصص از داروهای مختلفی برای درمان اختلال اضطراب فراگیر استفاده میکند. این داروها بر اساس شدت اضطراب و نیاز فرد تعیین می‌شوند. برخی از این داروها دوره مصرف کوتاهی دارند و برخی دیگر باید برای مدت زمان طولانی تری مصرف شوند. توجه داشته باشید که این داروها به هیچ عنوان نباید بدون تجویز پزشک متخصص مصرف شوند. از جمله رایج‌ترین داروهای درمان این نوع اضطراب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلپرازولام
- کلونازپام
- لوزارپام
تاکید میشود، مصرف داروهای ضد اضطراف فراگیر نیز مانند دیگر داروها در حوزه درمانهای روانپزشکی، بدون تجویز متخصص اکیدا توصیه نمی‌شود و ذکر نام این دارها در این مطلب صرفا جهت آشنایی مطالعه کنندگان است. اگر احساس می‌کنید به درمانهای روانپزشکی نیاز دارید با پرهیز از خود درمانی، می‌توانید به دکتر امامی پارسا، متخصص روانپزشکی در اصفهان مراجعه نمایید. برخی از متخصصان داروهای ضدافسردگی را برای مدت زمان طولانی برای بیماران تجویز می‌کنند. این داروها که نوع، دوز مصرف و مدت زمان مصرف آن‌ها توسط پزشک تعیین میشود، عبارتند از:
- بوسپیرون
- سیتالوپرام
- اسیتالوپرام
- فلوکستین
- فلووکسامین
- پاروکستین
- سرترالین
- ونلافاکسین
- دسوونلافاکسین
- دولوکستین
آدرس : اصفهان، خیابان حکیم نظامی، خیابان محتشم کاشانی، جنب ام-ار-آی سپاهان، مجتمع معین، طبقه سوم
تلفن : (031) 36296255درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید
اختلال اضطرابی به شرایطی گفته میشود که اضطراب از حد تعادل فراتر رود و با ترس، تنش و نگرانی بیش از حد همراه شود. در این شرایط فرد به درمان نیاز دارد.
تاریخ انتشار : 1403-12-22تاریخ بروز رسانی : 1404-03-20
اضطراب مزمن به حالتی از اضطراب گفته میشود که به صورت مداوم و طولانی مدت رخ می‌دهد. حتی در شرایطی که هیچ تهدیدی وجود ندارد، فرد همچنان دچار اضطراب است
تاریخ انتشار : 1404-01-09تاریخ بروز رسانی : 1404-03-20
درمان اضطراب توسط یک روانپزشک یا روانشناس حاذق و باتجربه، همان چیزی است که دوباره آرامش را در زندگی ما حاکم میکند.
تاریخ انتشار : 1404-01-17تاریخ بروز رسانی : 1404-04-17
