درمان اضطراب چیست و چقدر طول میکشد؟

درمان اضطراب توسط یک روانپزشک یا روانشناس مجرب، همان چیزی است که دوباره آرامش را در زندگی ما حاکم می‌کند. این درمان مانند نوری است که بر تاریکی‌های زندگی می‌تابد و دوباره امید، آرامش و شادی‌ را که شاید مدت‌ها از دست داده بودیم، به ما بازمی‌گرداند. راه درمان اضطراب با تکنیک‌های روان‌شناختی و در موارد شدیدتر، ترکیب این روش‌ها با دارو درمانی امکان‌ پذیر است.

این درمان‌ها از تکنیک‌های ساده‌ای مانند تمرینات تنفسی و مدیتیشن شروع می‌شوند و روش‌های علمی و درمان‌های تخصصی را نیز در برمی‌گیرند. همه چیز به نوع و شدت اضطراب بستگی دارد و تشخیص آن بر عهده‌ روانپزشک یا روانشناس بالینی قرار دارد. با ما همراه باشید تا در مورد راه های درمان اضطراب، بیشتر برای شما بگوییم.

آیا اضطراب درمان دارد؟

آیا به‌ راستی اضطراب درمان دارد؟ در پاسخ باید بگوییم بله؛ روش‌های بسیار زیادی برای مدیریت، کاهش و درمان بیماری اضطراب وجود دارد. برخی افراد گمان می‌کنند اضطراب بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی است و باید با آن کنار آمد. در حالی که واقعیت این است که اضطراب یک واکنش طبیعی به یک عامل استرس زا بیرونی یا درونی است که البته قابل مدیریت می باشد. است. با استفاده از روش‌های علمی مانند تکنیک‌ های روان‌ شناختی، دارو درمانی و روش‌های آرام‌ سازی ذهن، می‌توان به ‌راحتی آن را مدیریت کرد. آنچه مهم است، شناسایی علت و زمان شروع اضطراب و یافتن عوامل نگهدارنده اضطراب است که نقش تعیین‌ کننده‌ای در روند درمان دارد، بنابراین قرار نیست هیچ‌ کس به زندگی با اضطراب مزمن عادت کند چرا که راه‌ های مؤثر و مفیدی برای مدیریت و کاهش آن وجود دارند که در بخش‌های بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت.

درمان اضطراب چیست؟

قبل از هر چیز باید بگوییم که اضطراب یک واکنش کاملاً طبیعی است که بدن ما در برابر استرس از خود نشان می‌دهد. اما اگر اضطراب بیش از حد شدید باشد و به‌ صورت مزمن و تکرارشونده ظاهر شود، باعث اختلال در عملکرد زندگی، شغلی و روابط بین فردی می شود. در چنین شرایطی، مداخلات درمانی به بازگرداندن آرامش و تعادل کمک می‌ کنند. درمان ترس و اضطراب به دو روش دارویی و غیر دارویی تقسیم می‌شود که در ادامه هر کدام از آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

درمان غیردارویی

یکی از مؤثرترین روش‌های درمان اضطراب، درمان شناختی-رفتاری است. در این روش، روانپزشکان و روانشناسان به بیمار کمک می‌کنند:

1.الگوهای فکری منفی و باورهای ناکارآمد خود را شناسایی کنند.
2. این افکار تحریف‌ شده را با شناخت‌های سالم جایگزین نمایند.
3. مهارت‌های عملی برای مدیریت اضطراب در موقعیت‌های مختلف را فراگیرند.

همچنین تکنیک‌های مدیریت استرس و آرام‌سازی ذهن مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی به فرد توصیه می‌شود. علاوه بر این، بیمارعلاوه بر این بیمار با انتخاب یک سبک زندگی سالم، مثل ورزش منظم (حداقل 30 دقیقه در روز)، تغذیه‌ ی سالم، خواب کافی و دوری از الکل و مواد مخدر، می تواند به کاهش اضطراب خود کمک می‌ کند.

درمان دارویی

در موارد اضطراب شدید یا مزمن که به درمان‌های غیردارویی پاسخ مناسبی نداده‌اند، روانپزشکان ممکن است درمان دارویی را تجویز نمایند. برخی داروها سریعا باعث کاهش اضطراب می شوند مثل بنزودیازپین ها (آلپرازولام، کلونازپام و..) که فقط برای دوره‌های محدود (2-4 هفته) و زیر نظر متخصص تجویز می شوند.
و برخی داروهای مهارکننده‌ های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین و سرترالین و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌ نفرین (SNRIs) نظیر ونلافاکسین و دولوکستین 4-6 هفته تا اثرگذاری کامل زمان می برند و تاثیر طولانی مدتی در کاهش اضطراب دارند.
نکته ضروری:** تمامی داروهای روان‌ پزشکی باید حتماً تحت نظر متخصص و معمولاً در ترکیب با روان‌ درمانی مصرف شوند. قطع ناگهانی این داروها ممکن است موجب عود علائم یا بروز عوارض ناخواسته گردد.

برای درمان بی قراری و اضطراب به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورتی که اضطراب شما در سطح متوسط قرار دارد وعملکرد روزانه را مختل نکرده است مراجعه به روانشناس بالینی توصیه می‌ شود و روانشناسان با به‌ کارگیری روش‌های علمیبه شما در مدیریت و کاهش اضطراب کمک می‌ کنند. روش های علمی به شرح زیر است:

• درمان شناختی-رفتاری (CBT)
• درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
• تکنیک‌های مدیریت استرس

و اگر اضطراب شما همراه با:

• حملات پانیک (وحشتزدگی)
• اختلالات خواب شدید
• اختلال در عملکرد شغلی/اجتماعی

علائم جسمانی شدید است مراجعه به روانپزشک ضروری است، زیرا روانپزشکان با ارزیابی دقیق بالینی و در صورت نیاز تجویزدارو در کنار روان درمانی اثر بخشی درمان را بالا می برند.

نکته مهم: در مواردی که شک دارید به کدام متخصص مراجعه کنید، ابتدا با یک روانشناس مشورت نمایید. روانشناسان در صورت تشخیص نیاز به مداخله دارویی، شما را به روانپزشک ارجاع خواهند داد.

درمان اضطراب چقدر زمان می برد؟

مدت درمان اضطراب متغیر بوده و به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:

• شدت و نوع اضطراب
• علل زمینه‌ ای
• روش درمانی انتخابی
• میزان پا سخگویی فرد به درمان

با این وجود، می‌توان مدت زمان درمان را به یکی از این 3 دسته تقسیم کرد:

1 . درمان کوتاه‌ مدت (چند هفته تا چند ماه)

در صورتی که اضطراب خفیف یا متوسط باشد، معمولاً با روش‌های غیر دارویی قابل درمان است. این نوع درمان معمولاً بین 4 تا 12 هفته طول می‌کشد.

2. درمان میان‌ مدت (3 تا 6 ماه)

اگر اضطراب شدیدتر باشد و مدت زیادی از بروز آن گذشته باشد، درمان ممکن است بین 3 تا 6 ماه زمان ببرد.

3 . درمان بلند مدت (بیش از 1 سال)

در مواردی که اضطراب مزمن است و با مشکلاتی مانند افسردگی یا اختلال پانیک همراه باشد، درمان طولانی‌تر خواهد بود و ممکن است بیش از 1 سال نیز ادامه پیدا کند.

درمان سریع اضطراب (مدیریت اضطراب)

اگر اضطراب ناگهانی به سراغتان آمده است، راهکارهایی برای کاهش آن وجود دارد. این روش ها می تواند درحد چند دقیقه تا چند ساعت، میزان اضطراب را موقتا کاهش دهند اما باعث درمان اضطراب نمی شود. در ادامه به مهم‌ ترین درمان‌های سریع اضطراب اشاره می‌کنیم:

• نفس عمیق بکشید؛ به این صورت که 4 ثانیه به ‌آرامی نفس بکشید، 7 ثانیه نفس را نگه دارید و سپس به‌آرامی بازدم کنید. برای کسب آرامش، این کار را 3 تا 5 بار تکرار کنید.
• حواس خود را به محیط اطراف معطوف کنید. روی 5 چیز که می‌بینید، 4 چیز که لمس می‌کنید، 3 چیز که می‌شنوید، 2 چیز که بو می‌کنید و 1 چیز که مزه می‌کنید، تمرکز کنید.
• از رایحه‌ درمانی استفاده کنید. روغن‌های معطری مانند اسطوخودوس یا نعناع می‌توانند به آرامش سیستم عصبی و کاهش اضطراب کمک کنند.
• با خود گفت‌ وگوی مثبت داشته باشید و به خود یادآوری کنید که این لحظه می‌گذرد و شما قوی‌تر از آن هستید.
• لبخند بزنید؛ لبخند زدن باعث فعال شدن عضلاتی می‌شود که پیام شادی و آرامش را به مغز ارسال می‌ کنند.
• یک لیوان آب سرد بنوشید یا صورت خود را با آب سرد شستشو دهید.
• حرکات کششی انجام دهید یا یک پیاده‌روی کوتاه داشته باشید.
• به موسیقی آرامش‌ بخش یا صدای طبیعت گوش دهید.
• افکار و احساسات منفی خود را روی کاغذ بنویسید اما دور نریزید... چون هرچه تلاش کنید که افکار خود را حذف کنید باعث ماندگار بیشتر فکرها در ذهن خود می شوید.

درمان نگرانی و اضطراب با روشهای غیر دارویی

همان‌ طور که اشاره شد، اگر اضطراب شدید و مزمن نباشد، می‌ توان آن را با روش‌های غیر دارویی کاهش داد. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:

روان‌ درمانی تخصصی: مراجعه به روانشناس بالینی به‌ عنوان مؤثرترین روش غیردارویی محسوب می‌شود.
متخصصان با به‌ کارگیری:

• درمان شناختی-رفتاری (CBT)
• درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)
• درمان پذیرش و تعهد (ACT)

به شناسایی ریشه‌ های اضطراب و ارائه راهکارهای عملی می‌ پردازند.

تکنیک های خودیاری برای مدیریت اضطراب

• مدیتیشن: مدیتیشن روشی است که به شما کمک می‌کند از افکار نگران‌ کننده فاصله بگیرید و در لحظه حال حضور داشته باشید.
• ورزش منظم: زمانی که به‌طور منظم ورزش می‌کنید، بدن شما اندروفین ترشح می‌کند که باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شود.
• خواب کافی: داشتن برنامه خواب منظم و گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش قبل از خواب، می‌تواند اضطراب را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
• تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سالم، به‌ ویژه غذاهایی که حاوی امگا 3، منیزیم و ویتامین‌های گروه B هستند، به کاهش اضطراب کمک می‌کند.
• مدیریت زمان: با یک برنامه‌ریزی منظم، می‌توانید زمان خود را بهتر مدیریت کرده و از حجم استرس ناشی از کارهای روزمره بکاهید.
• نوشتن احساسات: نوشتن افکار و احساسات روزانه، نقش مهمی در کاهش نگرانی و اضطراب دارد.

درمان دارویی اضطراب به چه کسانی توصیه می شود؟

ممکن است بپرسید که چه زمانی باید برای درمان اضطراب دارو مصرف کنیم؟ این موضوع بستگی به نظر روانپزشک یا روانشناس شما دارد. اگر شرایط زیر را تجربه می‌کنید، احتمالاً درمان دارویی برای کاهش اضطراب از طرف روانپزشک برای شما در نظر گرفته خواهد شد:

• اگر روش‌های غیر دارویی تاثیری در کاهش اضطراب و استرس شما ندارند.
• اگر در شرایط بحرانی به سر می‌برید و نیاز به کاهش فوری اضطراب دارید.
• اگر اضطراب شما به قدری شدید است که قادر به انجام امور روزمره خود نیستید.
• اگر اضطراب شما به همراه اختلالات دیگری مانند افسردگی یا وسواس رخ داده است.
• اگر اضطراب شما از نوع اختلال اضطراب فراگیر ، اختلال اضطراب اجتماعی یا اختلال پانیک تشخیص داده شده است.

داروهای ضد اضطراب که باید توسط پزشک تجویز شوند

به لطف پیشرفت علم، داروهای بسیار موثر برای درمان اضطراب در دسترس قرار دارند. داروی درمان اضطراب باید فقط تحت نظر روانپزشک تجویز شود و مصرف خودسرانه آن‌ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. برخی از رایج‌ترین این داروها عبارتند از:

• داروهای ضد افسردگی مانند SSRIs (مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین) که شامل فلوکستین، سرترالین، سیتالوپرام و اس سیتالوپرام هستند.
• داروهای SNRIs (مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین) مانند دولوکستین و ونلافاکسین
• بنزودیازپین‌ها مانند دیازپام، آلپرازولام، کلونازپام و لیورازپام
• داروهای ضد افسردگی سه‌ حلقه‌ای مانند آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین
• بتابلاکرها (برای کاهش علائم فیزیکی اضطراب) مانند پروپرانولول
• داروهای ضد اضطراب با آرام‌ بخشی طولانی

نکته: این داروها فقط باید تحت نظر روانپزشک و به صورت منظم مصرف شوند. همچنین، اگر دارویی را قطع می‌کنید، حتماً باید تحت نظر روانپزشک و به صورت تدریجی این کار را انجام دهید.

روش های خانگی برای کاهش اضطراب

برای رفع اضطراب، درمان‌های خانگی خوبی وجود دارند که در ادامه به چند نوع از این درمان‌ها اشاره می‌کنیم:

• دوش گرفتن: این کار به آرامش بدن و ذهن شما کمک می‌کند.
• خواب کافی و باکیفیت: داشتن خواب کافی و با کیفیت نقش مهمی در مدیریت اضطراب دارد.
• آرام‌ سازی عضلات: این تکنیک‌ها به رفع تنش‌های جسمی و ایجاد آرامش در بدن کمک می‌کنند.
• گفتگو با اعضای خانواده و دوستان: این ارتباطات می‌توانند به شما کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید.
• انجام فعالیت‌های هنری: فعالیت‌هایی مانند نقاشی، نویسندگی و دیگر هنرها می‌توانند به کاهش اضطراب کمک کنند.
• ورزش منظم: ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی و یوگا باعث ترشح هورمون‌های شادی شده و به رفع اضطراب کمک می‌کنند.
• گوش دادن به موسیقی آرامش‌ بخش: این کار می‌تواند به کاهش سطح هورمون‌های استرس و ایجاد حس مثبت کمک کند.
• تغذیه سالم: استفاده از امگا 3 و همچنین مصرف میوه‌ها و سبزیجات به کاهش اضطراب کمک می‌ کند.
• مراقبه و تمرینات ذهن‌ آگاهی: این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا از افکار نگران‌کننده فاصله بگیرید و تمرکز خود را بر لحظه حال بگذارید.
• کاهش استفاده از شبکه‌های اجتماعی: محدود کردن زمان صرف‌شده در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند از ایجاد اضطراب بیشتر جلوگیری کند.

عوارض عدم درمان دلهره و اضطراب مزمن

اگر دچار اختلالات اضطرابی هستید، حتماً در اولین فرصت به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید و اضطراب و درمان آن را به متخصصان مجرب بسپارید. عدم درمان اضطراب می‌تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:

1- افسردگی

اگر اضطراب شدید شود و به صورت مداوم ادامه پیدا کند، زمینه را برای بروز افسردگی فراهم می‌کند. فردی که به صورت مداوم دچار ترس، نگرانی و اضطراب است، ممکن است به تدریج به ناامیدی و بی‌ارزشی دچار شود.

2- اختلال خواب

اضطراب مزمن می‌تواند باعث ایجاد اختلالاتی مانند بی‌خوابی، خواب‌آلودگی یا بیدار شدن مکرر در طول شب شود. خواب ناکافی علاوه بر ایجاد احساس خستگی همیشگی، تأثیرات ناخوشایندی بر سلامت جسم و روان فرد می‌گذارد.

3- مشکلات جسمی

اضطراب شدید می‌تواند باعث ایجاد اختلالات گوارشی مانند سوء هاضمه، دردهای شکمی، تهوع، یبوست و غیره شود. همچنین برای سلامت قلب نیز تاثیر منفی می‌گذارد. افرادی که به صورت شدید و مداوم دچار اضطراب هستند، در معرض مشکلاتی مانند فشار خون بالا، تپش قلب، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی قرار دارند.

4- ضعف سیستم ایمنی

اضطراب می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. استرس طولانی مدت باعث ترشح هورمون کورتیزول می‌شود که سیستم ایمنی را ضعیف کرده و فرد را در معرض بیماری‌های مختلف قرار می‌دهد.

5- اختلالات روانی

اضطراب مزمن اگر درمان نشود، می‌تواند به اختلالات روانی مانند وسواس فکری و عملی، اختلال استرس پس از سانحه یا دیگر اختلالات روانی منجر شود.

6- کاهش کیفیت زندگی

در نهایت، افرادی که دائماً درگیر اضطراب هستند، کیفیت زندگی‌شان کاهش پیدا می‌کند. آن‌ها نمی‌توانند مانند گذشته از فعالیت‌های روزمره خود لذت ببرند و زندگی‌ آن‌ها تحت کنترل اضطراب قرار می‌گیرد.

سوالات متداول درباره درمان اضطراب

1- آیا اضطراب منشا ژنتیکی دارد؟

تحقیقات نشان داده است که عوامل ژنتیکی هم می‌توانند بر روی اضطراب تاثیرگذار باشند. البته محیط، سبک زندگی و تجربیات فردی تاثیر بیشتری از عوامل ژنتیکی دارند.

2- آیا درمان اضطراب بدون دارو امکان پذیر است؟

بله؛ زمانی که اضطراب به صورت خفیف و متوسط رخ دهد، می‌توان آن را با روش‌های غیر دارویی درمان کرد.

3- آیا مصرف کافئین اضطراب را تشدید می‌ کند؟

بله؛ مصرف بیش از اندازه کافئین (چای، قهوه و نوشابه‌های انرژی‌زا) می‌توانند باعث تشدید اضطراب شوند.

4- آیا می‌توان برای درمان اضطراب از طب سنتی و گیاهان دارویی استفاده کرد؟

در طب سنتی گیاهانی مانند سنبل‌الطیب، بابونه و اسطوخودوس برای درمان اضطراب پیشنهاد شده‌اند و اثرات خوبی دارند. البته هرگز نباید درمان‌های سنتی را جایگزین روش‌های علمی درمان اضطراب کرد.

اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر چیست؟

افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر، همواره نگران هستند و حتی مسائل کوچک و پیش‌ پا افتاده زندگی، ترس و نگرانی زیادی برای آنها ایجاد میکند.

تاریخ انتشار : 1403-12-28تاریخ بروز رسانی : 1404-04-17

اختلال اضطرابی چیست و چه علائمی دارد؟

اختلال اضطرابی به شرایطی گفته میشود که اضطراب از حد تعادل فراتر رود و با ترس، تنش و نگرانی بیش‌ از حد همراه شود. در این شرایط فرد به درمان نیاز دارد.

تاریخ انتشار : 1403-12-22تاریخ بروز رسانی : 1404-03-20

اضطراب مزمن چیست و چگونه درمان می شود؟

اضطراب مزمن به حالتی از اضطراب گفته می‌شود که به صورت مداوم و طولانی مدت رخ می‌دهد. حتی در شرایطی که هیچ تهدیدی وجود ندارد، فرد همچنان دچار اضطراب است

تاریخ انتشار : 1404-01-09تاریخ بروز رسانی : 1404-03-20