افسردگی در مردان، زنان، کودکان و نوجوانان؛ علائم و تفاوتها

تا به حال از خود پرسیده‌اید چرا برخی افراد با وجود شرایط سخت زندگی، روحیه خوبی دارند؟ اما برخی دیگر، با شرایط مشابه یا حتی بهتر، احساس می‌کنند چیزی از درون آن‌ها به سمت افسردگی کشیده می‌شود؟ در این مقاله، به دنبال پاسخ به این سوال خواهیم بود و به بررسی انواع افسردگی در گروه‌های مختلف سنی و جنسی می‌پردازیم. افسردگی یک بیماری جدی است که سن و جنسیت انسان‌ها تأثیر زیادی در بروز آن دارند.

سیستم مغزی یک کودک 10 ساله با یک زن 30 ساله یا یک پیرمرد 70 ساله، از زمین تا آسمان متفاوت است. علاوه بر این هورمون‌ها، تجربیات زندگی، انتظارات اجتماعی و حتی سبک تربیتی، همگی بر ذهن انسان تأثیر می‌گذارند. به همین دلیل، افسردگی در گروه‌های سنی و جنسی مختلف به شیوه‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهد. در این مطلب، به طور دقیق بررسی خواهیم کرد که افسردگی چگونه در انسان‌های مختلف نمایان می‌شود. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

افسردگی چگونه خود را در مردان نشان می‌دهد؟

برخلاف آن‌چه معمولاً تصور می‌شود، افسردگی در مردان همیشه با غم و گریه بروز نمی‌کند. در بسیاری از مواقع، مردان ناراحتی عمیق خود را پشت نقاب‌هایی مانند عصبانیت، سکوت، اعتیاد یا کار زیاد پنهان می‌کنند. ممکن است بیش از پیش گوشه‌گیر شوند، تمرکزشان کاهش یابد و احساس بی‌ارزشی کنند. گاهی بی‌دلیل احساس خستگی و پوچی را تجربه می‌کنند. اما چون این نشانه‌ها به‌طور معمول با افسردگی به‌ظاهر ساده‌ای همراه است، بسیاری از اوقات نه خودشان متوجه افسردگی‌شان می‌شوند و نه اطرافیان. شناخت این تفاوت‌ها اولین قدم برای کمک به مردانی است که در سکوت با درد و غم خود مبارزه می‌کنند.

تأثیر تفاوت‌های هورمونی بر افسردگی در زنان

آیا تا به حال به عنوان یک زن بی‌دلیل احساس غم، بغض سنگین یا بی‌انگیزگی کرده‌اید؟ اگر چنین است، بدانید که تنها نیستید. بسیاری از زنان تجربه‌ای مشابه دارند؛ به ویژه در زمان‌های خاصی از ماه یا زندگی‌. دلایل این احساسات همیشه بیرونی نیستند؛ گاهی تغییرات هورمونی در این زمینه نقش دارند. افسردگی در زنان می‌تواند تحت تأثیر نوسانات هورمونی قرار گیرد. بدن زنان در طول زندگی خود با چرخه‌های خاصی چون قاعدگی، بارداری، زایمان و یائسگی مواجه است که هرکدام از این دوره‌ها می‌تواند احساسات را به هم بریزد.

در ادامه تأثیر هرکدام از این چرخه‌ها بر افسردگی زنان را توضیح می‌دهیم:

قاعدگی و افسردگی

بسیاری از زنان چند روز قبل از شروع قاعدگی با احساساتی مانند غم، بی‌حوصلگی، حساسیت و گریه‌های بی‌دلیل مواجه می‌شوند. این وضعیت که به نام سندرم پیش از قاعدگی ( PMS) شناخته می‌شود، می‌تواند تبدیل به مسئله جدی‌تری به نام اختلال دیسفوریک پیش‌قاعدگیPMDD) ) شود. در این حالت، تغییرات هورمونی مانند افت استروژن و پروژسترون می‌توانند روی خلق و خو تأثیر بگذارند و باعث شوند فرد کنترل احساسات خود را از دست بدهد.

بارداری و افسردگی

برخلاف تصور رایج که دوران بارداری همیشه با شادی همراه است، برخی از زنان در این دوران دچار افسردگی می‌شوند. تغییرات فیزیکی، نگرانی درباره آینده و نوسانات شدید هورمونی زمینه‌ساز بروز افسردگی در دوران بارداری می‌شوند. علاوه بر این، پس از زایمان و افت ناگهانی هورمون‌ها، مادر ممکن است دچار افسردگی پس از زایمان شود.

یائسگی و افسردگی

یائسگی تنها پایان چرخه قاعدگی نیست؛ بلکه ورود به مرحله‌ای جدید از زندگی است که همراه با تغییرات زیادی در سطح هورمون‌ها می‌باشد. در این دوران، کاهش شدید استروژن در زنان بسیار شایع است. افسردگی در زنان در دوران یائسگی و حتی سال‌های نزدیک به آن بسیار رایج است. در این دوره، زنان ممکن است بی‌قرار، عصبی، کم‌انرژی و حتی افسرده شوند.

چاره چیست؟

برای این‌که بدانید این احساسات واقعی و ریشه‌دار هستند:

1. با روانشناس یا روانپزشک صحبت کنید. (به‌ویژه اگر علائم شما طولانی شده‌اند.)
2. گاهی نیاز به مصرف داروهای ضد افسردگی یا تنظیم‌کننده‌های هورمون، تحت نظر متخصص دارید.
3. سبک زندگی سالم، خواب کافی، ورزش و تغذیه مناسب می‌توانند در این زمینه بسیار کمک‌کننده باشند.

چرا تشخیص افسردگی در کودکان دشوار است؟

تشخیص افسردگی در کودکان همیشه ساده نیست. بچه‌ها مثل بزرگ‌ترها نمی‌گویند: من حالم بد است! یا احساس پوچی می‌کنم. آن‌ها بیشتر احساسات خود را از طریق رفتار نشان می‌دهند، نه با کلمات. به همین دلیل، علائم افسردگی در کودکان به‌طور معمول در رفتارهایی ظاهر می‌شود که شاید به نظر طبیعی و مربوط به سن آن‌ها باشد.

علائم غیرکلامی افسردگی در کودکان عبارتند از:

• افت تحصیلی ناگهانی
• تغییر در خواب یا اشتها
• بی‌ حوصلگی و زود عصبانی شدن
• شب‌ادراری یا ترس‌های غیرعادی
• گوشه‌گیری یا کناره‌گیری از بازی و دوستان
• از دست دادن علاقه به فعالیت‌هایی که قبلاً دوست داشتند
• شکایت‌های جسمی مکرر مثل دل‌درد یا سردرد (بدون دلیل پزشکی)

نکته مهم: این رفتارها باید مدت‌دار و پیوسته باشند، نه فقط یک یا دو روز. همچنین باید بدانید که والدین و مراقبان کودک نقش بسیار حیاتی در شناسایی افسردگی در کودکان دارند. آن‌ها معمولاً اولین کسانی هستند که تغییرات رفتاری یا روحی کودک را متوجه می‌شوند.

پس اگر به عنوان پدر، مادر یا سرپرست کودک احساس می‌کنید که کودک شما تغییر کرده، ساکت‌تر از قبل شده است، بیشتر از قبل گریه می‌کند و دیگر خوشحال نیست، حتماً با یک متخصص مشورت کنید. افسردگی کودکان اگر به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان است.

افسردگی در نوجوانی؛ بحران بلوغ یا نشانه اختلال؟

افسردگی در نوجوانان گاهی آن‌قدر شبیه تغییرات طبیعی این سن است که به راحتی نادیده گرفته می‌شود. به عنوان مثال، گوشه‌گیری، بدخلقی، خستگی زیاد یا تغییرات خواب، همه این‌ها می‌توانند بخشی از تغییرات دوران بلوغ باشند. اما وقتی که این تغییرات طولانی، شدید و آزاردهنده می‌شوند، دیگر فقط بلوغ نیست؛ بلکه ممکن است نشان‌دهنده یک اختلال روانی باشد.

در دوران بلوغ نوسانات خلقی وجود دارند، اما معمولاً موقتی هستند و با موقعیت‌های روزمره بالا و پایین می‌شوند. اما افسردگی در نوجوانان خود را با علائم زیر نشان می‌دهد:

• افکار خود آزاری یا خودکشی
• احساس بی‌ارزشی یا گناه عمیق
• تغییرات محسوس در خواب و اشتها
• بی‌علاقگی نسبت به فعالیت‌های روزمره
• افت شدید در تحصیل و روابط اجتماعی
• طولانی شدن این علائم بیشتر از 2 هفته

والدین باید با دقت و بدون قضاوت به نوجوان خود گوش کنند، او را ببینند و با او همراهی کنند. حرف نزدن نوجوان، پرخاشگری، لجبازی یا تنبلی او ممکن است نشانه‌ای از افسردگی باشد. صحبت با مشاور یا روانشناس نوجوان و حتی دارو درمانی تحت نظر متخصص، می‌تواند به درمان افسردگی در نوجوانان کمک کند.

نقش سن و جنسیت در انتخاب روش درمان افسردگی

هر سنی، هر جسمی و هر ذهنی به نوعی به افسردگی واکنش نشان می‌دهد. طبیعی است که درمان باید متناسب با فرد و ویژگی‌های خاص او در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، روان‌ درمانی برای یک نوجوان ممکن است مؤثرتر از دارو باشد؛ اما همان روش برای یک فرد مسن‌تر با افسردگی شدید شاید کافی نباشد. یک زن جوان ممکن است نسبت به داروهای خاص حساسیت بیشتری داشته باشد؛ همچنین مردان گاهی بهتر به مداخلات سبک زندگی پاسخ می‌دهند، زیرا تمایل کمتری به بیان احساسات خود در روان‌درمانی دارند.

به‌طور کلی، نوجوانان بیشتر به حمایت عاطفی، گفتگو و روش‌های غیر دارویی پاسخ می‌دهند. برای جوانان، ترکیب روان‌درمانی شناختی-رفتاری و دارو معمولاً مؤثر است. برای میانسالان و سالمندان، درمان ترکیبی (دارو + روان‌درمانی) موثر است. از طرف دیگر، زنان به دلیل نوسانات هورمونی (قاعدگی، بارداری و یائسگی) گاهی به داروها حساس‌تر هستند. برای آن‌ها، حمایت اجتماعی، مشاوره و گاهی تغییر در سبک زندگی بسیار مؤثر است. مردان کمتر به سراغ روان‌درمانی می‌روند؛ پس درمان‌های فعالیت‌محور مانند ورزش، گروه‌درمانی و مشاوره عملی می‌تواند انگیزه‌بخش‌تر باشد.

این‌جا است که نقش مشاور و روا‌پزشک پررنگ می‌شود. تشخیص دقیق نوع افسردگی، شرایط جسمی و روانی فرد و در نظر گرفتن سن و جنس او کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی اختصاصی و مؤثر برای فرد طراحی شود. پس اگر شما یا یکی از عزیزانتان به کمک نیاز دارید، وقت را هدر ندهید. افسردگی قابل درمان است، اما فقط وقتی دیده و جدی گرفته شود.

جمع‌ بندی

در نهایت به یاد داشته باشید که اختلال افسردگی هیچ چهره ثابتی ندارد؛ گاهی با بی‌ انگیزگی خود را نشان می‌دهد، گاهی با بی‌قراری. گاهی در شلوغ‌ترین روزهای زندگی از راه می‌رسد؛ شاید هم در سکوت سال‌های سخت، آرام و بی‌صدا به وجود ‌آید. این اختلال ممکن است در هر مرحله‌ای از زندگی، شکل متفاوتی بگیرد؛ از کودکی و نوجوانی گرفته تا سال‌های میانسالی یا حتی دوران سالمندی.

به همین دلیل، شناخت نوع بروز افسردگی در خود یا عزیزانمان مهم‌ترین قدمی است که می‌توانیم برای بهتر شدن حال خود برداریم. پس نشانه‌ها را جدی بگیرید و بدانید که کمک گرفتن نه تنها نشانه ضعف نیست، بلکه نقطه بازگشت به زندگی است. اگر می‌خواهید بیشتر بدانید یا دنبال راهی برای شروع دوباره هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً نگاهی به مقالات مرتبط با افسردگی بیندازید و اگر نیاز داشتید، از همین حالا برای مشاوره تخصصی وقت بگیرید.

افسردگی در مردان؛ علائم، دلایل و درمان های مؤثر

افسردگی در مردان اغلب با خشم، سکوت یا کار زیاد پنهان می‌شود. در این مقاله با علائم، دلایل و روش‌های درمان افسردگی مردان متاهل و مجرد آشنا شوید.

تاریخ انتشار : 1404-02-27تاریخ بروز رسانی : 1404-04-17

افسردگی در نوجوانان؛ علائم، دلایل و بهترین روشهای درمان

با نشانه ها، دلایل و راه های درمان افسردگی در نوجوانان آشنا شوید. تست افسردگی، راهکارهای مقابله و توصیه های تخصصی برای دختران و پسران نوجوان

تاریخ انتشار : 1404-03-15تاریخ بروز رسانی : 1404-04-17

افسردگی در کودکان؛ علائم، علتها و روشهای درمان

افسردگی در کودکان؛ علت، نشانه ها و درمان به همراه معرفی بهترین روانپزشک کودک در اصفهان برای مشاوره تخصصی

تاریخ انتشار : 1404-03-07تاریخ بروز رسانی : 1404-03-10

افسردگی در زنان؛ علائم، دلایل و روش های درمان خانگی و پزشکی

علائم افسردگی در زنان، با علت افسردگی زنان و بهترین روشهای درمان آن (دارویی، روان درمانی و خانگی) آشنا شوید.

تاریخ انتشار : 1404-02-31تاریخ بروز رسانی : 1404-04-17

انواع اختلال افسردگی و ویژگی های هرکدام

شناخت انواع مختلف افسردگی یکی از مهمترین گام ها برای درک بهتر این بیماری و انتخاب روش درمانی مناسب است.

تاریخ انتشار : 1404-02-14تاریخ بروز رسانی : 1404-03-10

اختلال افسردگی (Depression Disorder) چیست؟

اختلال افسردگی یکی از رایج ترین و در عین حال پیچیده ترین اختلالات روانی است. برای مراجعه به بهترین دکتر افسردگی در اصفهان مطلب را بخوانید.

تاریخ انتشار : 1404-01-31تاریخ بروز رسانی : 1404-05-28